1960 yılında Siirt'te doğdu. 1962 yılında ailesiyle birlikte Ankara'ya taşındı. Eğitim hayatını tamamladığı Ankara'da ticarete de başladı. 1981 yılında  "Dost Boya İnşaat ve Otomotiv Sanayi Ticaret Limited Şirketi"ni kurdu. İnşaat ve boya malzemeleri sektörlerinde faaliyetlerini sürdürüyor.

2004 yerel seçimlerinde Altındağ Belediyesi Meclis Üyeliği'ne seçildi ve iki dönem görev yaptı.

1999 yılından bu yana ATO Meclis Üyesi olan Gürsel Baran, ATO Komite Üyeliği (1999-2000), ATO Özel İhtisas Komisyonu Üyeliği (2000-2008), ATO Fiyat Tahmin Komisyonu Üyeliği (2002-2009) ve ATO Hesapları İnceleme Komisyon Başkanlığı (2003-2016) görevlerinde bulundu.

2016 yılı Aralık ayında yapılan Ankara Ticaret Odası ara seçiminde Yönetim Kurulu Başkanı olarak göreve geldi. 14 Nisan 2018 tarihinde yapılan ATO Meslek Komitesi ve Meclis Üyesi seçimlerinde 45 Numaralı Boya Satıcıları ve İmalatçıları Meslek Komitesi'nden Meclis Üyesi olarak seçilen Baran, 20 Nisan 2018 tarihinde yapılan seçimlerde yeniden Yönetim Kurulu Başkanı seçildi. Baran, ATO Başkanlığı görevini yürüten 19. isim oldu.

ATO Başkanı Gürsel Baran, 18 Mayıs 2018 tarihinde TOBB Ticaret Odaları Konseyinde yapılan seçimlerde ise katılımcıların tamamının oyunu alarak Ticaret Odaları Konsey Başkanlığı görevine getirildi.

Baran,  Tesisat İnşaat Sanayi Malzemecileri Derneği (TİMKODER) ile Siirt Eğitim Kültür ve Yardımlaşma Vakfı'nda aktif üyedir.

Evli, üç çocuk ve üç torun sahibidir.