23
Ambargo Sonrası İran Ekonomik ve Ticari Etki Analizi
SWIFT
Avrupa Birliği Mart 2012’de SWIFT kuruluşunun AB yaptırımlarına tabi
olan İran bankalarını engellemesini sağladı. Yaptırımların kaldırılması
sonrası çeşitli İran bankaları SWIFT’e tekrar bağlandı.
İran’ın SWIFT sisteminden çıkarılması, AB’nin İran’a
yönelik en önemli ekonomik izolasyon politikası eylemi
oldu.
İran bankalarının SWIFT’ten çıkarılmasından üç sene
sonra imzalanan nükleer anlaşma (JCPOA), Mart 2012
AB Yönetmeliği ile İran bankalarına uygulanan finansal
mesajlaşma sınırlamalarının kaldırılmasını gerektiriyordu.
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA) İran’ın
JCPOA’ya uygun olarak nükleer faaliyetler konusundaki
önlemleri aldığını kesinleştirdikten sonra, 18 Ekim
2015'te AB Konseyi bu finansal mesajlaşma
sınırlamalarının kaldırılmasını sağlayan yönetmeliği
uygulamaya aldı.
Bunun sonrasında ise, finansal mesajlaşma hizmetlerinin
sağlanması, Uygulama Günü itibariyle sınırlayıcı
önlemlere tabi olmayan İran finans kurumları ve İran
Merkez Bankası da dahil olmak üzere, İranlı gerçek ve
tüzel kişilerin kullanımına açık hale geldi.
Uygulama Günü (16 Ocak 2016) itibariyle, AB sınırlayıcı
önlemlerine tabi olan kişi ve kurum listesinde artık
bulunmayan İran bankaları, SWIFT’in genel geçer
sürecini takip ederek SWIFT’e tekrar bağlanabildiler.
Yine de, belirli kişi ve kurumlar (BM ve AB listeleri),
Geçiş Gününe kadar mal varlığının dondurulması, vize
engeli ve özel finansal mesajlaşma hizmetlerinin (SWIFT)
sağlanmasında sınırlamalara tabi kalacaklar.
Bunlara ek olarak, İran bankaları yabancı piyasalarda iş
yapmakla ilgileniyorlar ve yurtdışında şube açma planları
yapıyorlar.
Bu bankalardan biri olan Bank Saman Türkiye’den
bankacılık ruhsatı almak için başvuru yaptı; Bank Mellat
ise Türkiye’deki faaliyetlerine devam etmektedir. Bank
Tejarat ve Pasargat Bank da Türkiye’de iş yapmaya
başlamak istiyor.
SWIFT verilerine göre, Bank Mellat Ermenistan’da
yabancı şube açtı, Bank Tejarat Tacikistan’da iş yapmaya
başladı ve Bank Melli Azerbaycan ve Irak’taki şubelerini
SWIFT sistemine bağladı.
Durum
İran Bankası
SWIFT’e bağlantı
sağlandı
(13.04.2016
itibariyle)
Bank Day
Bank Keshavarzi
Bank Maskan
Bank Mellat
Bank Melli Iran
Endüstri ve Maden Bankası
Bank Pasargad
Bank Refah Kargaran
Bank Sepah
Bank Sina
Bank Tejarat
İran Merkez Bankası
City Bank (Kamu Kuruluşu)
İran İhracat Kalkınma Bankası
Karafarin Bank
Kish Uluslarası Bankası
Middle East Bank
Parsian Bank
Post Bank of Iran
Saman Bank
Sarmaye Bank (P.J.S.C)
Tat Bank
Turizm Bankası
Geçiş Gününe
(2023) kadar
SWIFT’e
bağlanamayacak
Bank Sedarat Iran
Bank Sedarat plc.
Mehr Bank
2.2 Yabancı yatırımlar için iş ortamı
2.
Genel Ekonomik Görünüm ve İş Yapma Ortamı