124
Ambargo Sonrası İran Ekonomik ve Ticari Etki Analizi
Demir cevherinden üretilen çelik de ülkedeki büyük mineral
stoklarından biri.
İran 2014’te 15 milyar ton ham çelik üretti.
İran dünyadaki en büyük demir cevheri rezervlerine sahip
olmasına rağmen, yurt içi talebi tam karşılayamayan bir
çelik sektörüne sahip.
Ham çeliğin üretimi 2014’te 14,9 milyon ton olurken,
yurt içi talep, tahmini olarak 15 ile 20 milyon ton arasında
gerçekleşmişti. IMIDRO’ya göre çelik talebi 2030’a kadar
yıllık yaklaşık %2,5’lik bir büyüme kaydedecek.
İran şu an üzerinde çalışılmakta olan sıfırdan projelerle
2025’e kadar üretimini 52 milyona çıkarmayı hedefliyor.
Diğer çelik üreticisi ülkelere kıyasla, İran’daki yerel çelik
fiyatları yüksek kalıyor.
İran Çelik Hizmet Merkezi’ne göre, yerel üretilen sıcak
haddeli bobinler (HRC) İran’da 2015 yılında ton başına
524 dolardan fiyatlandırıldı. Çin, Rusya ve Türkiye gibi
diğer çelik üreticisi ülkelerle karşılaştırıldığında, İran’ın
HRC fiyatları daha yüksek kalıyor. Yaptırımların
kaldırılmasıyla, çelik üreticilerinin fiyatlarını indirmesi ve
büyük altyapı ve konut projelerinden gelen talep
sebebiyle üretimlerini arttırması beklenebilir.
Çelik endüstrisindeki büyük oyuncuların arasında
Mobarakeh Steel Mill ve Khuzestan Steel Company
sayılabilir.
Çelik endüstrisinde Mobarakeh Steel Co (MSCO)’nun
pazarın %47’sine sahip olduğu belirtiliyor ve şirket
IMIDRO da dahil çeşitli bir yatırım tabanına sahip.
Mobarakeh Steel’ın toplam üretim hacmi, Türkiye’deki
Erdemir Çelik’in üretimine yakın. National Iranian Steel
Co. ve MSCO, IMIDRO’nun alt şirketleri.
Sırasıyla pazar payının %23’ü ve %20’sine sahip olan
Khuzestan Steel Company ve Isfahan Foundry Group da
diğer büyük oyuncular.
İran üretim ve yerel talep arasındaki açığı kapatmak için
çelik ithal ediyor.
Uluslararası yaptırımlar İran’a yapılan ithalatın miktarını
önemli oranda sınırlıyor olsa da, ülkenin çelik kullanan
endüstrisi hala kısmen ithal çeliğe dayalı. İran 2014'te 4-
5 milyon tonluk çelik ithal etti.
Ek olarak, çelik ithalatının tarifesi devlet tarafından %10
ile %20 arasında bir miktara çıkartıldı. Bu karar devletin
Çin’den gelen ucuz çelik ürünlerinin ülkeye akışını kontrol
etme niyetinde olduğunu gösteriyor.
Özel sektör çelik sektöründe halihazırda yatırım yapıyor.
Özel sektör etkin şekilde bu sektöre doğrudan yatırım
yaptığı biliniyor. Geçmişte, İran devleti İran anayasasının
44. ve 45. maddeleriyle Khorasan Steel Company’deki
payının %40’ını, Khouzestan Steel Company’deki payının
%30,5’ini ve Mobarakeh Steel Company’deki payının
%25’ini özelleştirdi.
Halihazırdaki sıfırdan yatırımların önümüzdeki senelerde
başarılı olarak gerçekleştirileceği varsayılırsa, İran kısa
dönemde yerel talebini tamamen karşılamaya doğru
ilerliyor. 2016 ve 2017 yıllarında, fazladan 5-6 milyon ton
çelik kapasitesi beklenmekte.
15
14
13
12
10
0
5
10
15
2014
2013
2012
2011
2010
İran’ın tahmini çelik üretimi (milyar ton)
Kaynak: USGS
Çelik Sektöründeki Büyük Oyuncular
Şirket
Tahmini pazar
payı
Mobarakeh Steel Mill
%47
Khuzestan Steel Company
%23
Isfahan Foundry Group
%20
Iran Steel Industries Group
%10
Kaynak: IMIDRO
Mineraller
5.5 Madencilik, Değerli Taş ve Mücevher
5.
Sektörel Analizler
