129
Ambargo Sonrası İran Ekonomik ve Ticari Etki Analizi
IMIDRO’nun listelediği, İran’ın madencilik sektörü için halihazırda
yürütülen ve geleceğe dönük çeşitli projeler bulumaktadır.
İran teknoloji, altyapı ve Ar-Ge alanlarındaki eksiklikleri
sebebiyle madencilik sektöründe yatırım arıyor.
İran’da madencilik sektörü yatırımları genellikle maden
çıkarma kapasitesini arttırmak amacıyla teknoloji, altyapı,
araştırma ve geliştirme alanlarında talep görüyor. Bu
hedefleri gerçekleştirmek için atılan adımların arasında
yüzden fazla projenin gerçekleştirilmesi de var. Bu
projeler üretimde hedeflenen büyük artışları elde
edebilmek için gerekli altyapıyı oluşturmayı planlıyor.
Altıncı beş yıllık gelişim planıyla İran daha fazla yabancı
yatırım çekmeyi hedefliyor.
Endüstri, Maden ve Ticaret Bakanlığına göre, altıncı beş
yıllık ekonomik gelişim planı döneminde (2015-2020),
İran’ın 15 milyar doları mineral sektörü için gerekli olan
yıllık 50 milyar dolarlık bir yatırıma ihtiyacı var. Bu yatırım
İran’a madencilik projelerini geliştirmesinde ve çelik,
alüminyum ve bakır endüstrilerinin üretim kapasitesini
arttırmasında yardımcı olacak.
Diğer mineral zengini ülkelerle karşılaştırıldığında İran’da
hala madencilik sektörüne yatırım yapılabilir.
İran parlamentosunun araştırma merkezi, İran’ı dört diğer
mineral zengini ülke olan ABD, Kanada, Şili ve Avustralya
ile karşılaştırdı. Bu araştırmaya göre, madencilik
sektörünün İran’daki nominal GSYİH’e olan katkısı %1
iken, bu oran Avustralya, Kanada ve ABD için %6
civarında. Şili’de ise madenin GSYİH’e katkısı
ekonominin %18’ine kadar yükseliyor.
Ayrıca, İran’da madencilik sektörüne yapılan yatırımlar
diğer ülkelere göre daha az oranda gerçekleşti. İran’da
2009’a kadar elde edilen 34 milyar dolarlık DYY’nin
toplamından sadece %7’si madencilik sektörüne
yönlendirildi. Avustralya ve Kanada’da bu rakam ortalama
DYY’nin %30’u iken Şili’de oran %40’a ulaşıyor. ABD’de
ise toplam DYY’nin %7’si madencilik sektörüne
yönlendiriliyor. Fakat, ABD’nin daha iyi teknolojiye sahip
olması ve ek yatırıma daha az ihtiyaç duyması bu düşük
oranı açıklayabilir. İran’ın eski madencilik teknolojisi
kullandığı düşünülürse, ülkenin maden sektörüne
yapılacak yabancı yatırımların önemli bir ivme
kazandıracağı söylenebilir. Sonuç olarak, İran eğer diğer
maden zengini ülkeler oranında bu sektöre yönelik
yatırım yapabilirse, GSYİH içindeki maden sektörü
katkısının %1’lerden %5-10 arasına çıkması beklenebilir.
IMIDRO’nun Listelediği Belirli Projeler
İşleme Fabrikası
Sangan Demir Cevheri Konsantreleme ve
Peletleme Fabrikaları
Potash Keşif ve Teçhiz Projeleri
Khomrood Kömür Madeni Konsantreleme
Fabrikası
Savadkoh Kok Kömür Fabrikası Projesi
Kahnoj Titanyum Projesi
Savadhook Kok Kömür ve
Çelik
Bandar Abbas-2 Fabrikası (PGSEZ’de*)
Chabahar Çelik Fabrikası
Qeshm Çelik Fabrikası
Parsian Peletleme Projesi
Basra Köfresi Yeni Çelikhane ve Peletleme
Projesi
Çinko
Mehdiabad Çinko Keşif ve Konsantreleme
Fabrikası Projesi
Bakır
•
Taft Bakır Madeni Projesi
•
DarehAloCopper Konsantreleme Fabrikası
Projesi
Nochuncopper Konsantreleme Fabrikası
Projesi
Not (*) Basra Körfezi Özel Ekonomik Bölgesi (PGSEZ)
Kaynak: IMIDRO
5.5 Madencilik, Değerli Taş ve Mücevher
5.
Sektörel Analizler
Fırsatlar, Riskler ve Tehditler
