122
Ambargo Sonrası İran Ekonomik ve Ticari Etki Analizi
Piyasa oyuncuları
İran hükümeti madencilik sektörünün %90’ını kontrol ediyor. Devlet
madenlerin özelleştirilmesini teşvik etme niyetinde.
Nispeten yüksek bir kar marjına sahip olan madencilik
İran ekonomisini yürüten en önemli faktörlerden biri.
Tahran Borsası’nda maden ve madencilik endüstrilerinin
pazar payı Borsanın toplam değerinin %30’undan fazlasını
oluşturuyor. Büyük oyuncular arasında Isfahan Steel Co.,
NICICO, Chadormalu Mining and Industrial Co. ve Gol-e-
Gohar Iron Ore Co. bulunmaktadır.
Madencilik şirketlerin %50’den yüksek bir kar marjına
sahip oldukları sektörlerden biri.
İran hükümeti madencilik sektörünün %90’ını kontrol
ediyor.
İran’ın Endüstri, Maden ve Ticaret Bakanlığı neredeyse
tüm madencilik endüstrisini yönetirken, bütün jeolojik
keşifler devlet sahipliğindeki şirketlerce gerçekleştirildi.
Dolayısıyla, özellikle de alüminyum, bakır, demir ve çelik
gibi anahtar endüstrilerde, devlet büyük maden işleme
şirketlerini kontrol ediyordu.
İran’da devlet halihazırda tüm madenlerin ve ilgili büyük
endüstrilerin yaklaşık %90’ına sahip. Sektörü daha da
geliştirmek adına, İran devleti yabancı yatırım çekmek
istiyor ve madenlerin özelleştirmesini teşvik ediyor.
IMIDRO endüstride sektörü geliştirme sorumluluğu olan
büyük bir oyuncu.
IMIDRO olarak da bilinen İran Maden ve Madencilik
Endüstrileri Gelişim ve Renovasyon Organizasyonu,
maden ve madencilik endüstrilerinin gelişmesiyle
sorumlu, madencilik sektöründe aktif büyük bir holding
şirketi. 2001’de IMIDRO 50 alt şirkete sahip bir ana şirket
olarak kuruldu. Kuruluşundan beri çeşitli şirketler
özelleştirildi ve halihazırda IMIDRO çelik, bakır,
alüminyum ve maden endüstrilerinde bir çok şirketi
kontrol ediyor.
Sektördeki anahtar oyunculara sahip olduğu düşünülürse,
IMIDRO İran metal ve madencilik sektörünün genel
performansının bir göstergesi olarak kabul edilebilir.
Satış hacmi açısından, çelik grubu IMIDRO’daki en büyük
segmenti oluşturuyor ve karlılık açısından alüminyum en
önde seyrederken, çelik görece olarak düşük bir
performans gösteriyor.
2015 itibariyle IMIDRO çinko, bakır, alüminyum, altın,
çimento vs.’nin yukarı ve aşağı akışı ile ilgili olarak
madencilik sektöründe yaklaşık 10 milyar dolarlık
projelere sahipti. IMIDRO’nun 2020 için olan hedefi 26
milyar dolarlık bir yatırım hacmiyle en az 90 projeyi
tamamlamak.
Kaynak: Tahran Borsası
Tahran Borsası’ndaki Başlıca Madencilik Şirketleri (2016)
Şirket
Pazar Değeri
(Trilyon riyal)
Isfahan Mobarakeh Steel Co.
96,4
NICICO
73,3
Chadormalu Mining and Industrial Co.
48,5
Gol-e-Gohar Iron Ore Co.
45,1
Mines and Metals Development Investment Co.
25,6
Madencilik sektöründeki IMIDRO’nun alt şirketleri
Çelik Grubu
Mülkiyet %
NISCO
100
Azarbaijan Steel Co.
100
East Iran Iron Ore Co.
100
Ahwaz Pipe & Rolling Co.
45,3
Esfahan Mobarakeh Steel Co.
17.2
Bakır Grubu
Shahre Babak Copper
100
NICICO
12,1
Alüminyum Grubu
Iran Alumina
100
Almahdi Aluminium
69,2
South Aluminium
49
Maden Grubu
IMPASCO
100
(Central/Eastern/Western) Alborz Coal
100
Central Iran Iron Ore
32,1
Kerman Coal
5
Kerman Coal
5
IMIDRO’nun minerallere göre satış değeri dağılımı
(2015)
Kaynak: IMIDRO
Kaynak: IMIDRO
5.5 Madencilik, Değerli Taş ve Mücevher
5.
Sektörel Analizler
Maden Grubu
3%
Bakır Grubu
25%
Alüminyum Grubu
6%
Çelik Grubu
62%
