Türkiye-Kanada İş Konseyi & Kanada Türkiye İş Konseyi 12. Ortak Yıllık Konferansı, 4 Mayıs 2015, Ceylan Intercontinental Hotel

DEİK/Türkiye-Kanada İş Konseyi ve Kanada-Türkiye İş Konseyi (CTBC) 12. Ortak Yıllık Konferansı, Kanada Ankara Büyükelçisi John T. Holmes, Kanada-Türkiye İş Konseyi Direktörü Mike Ward ve Kanada Altyapı Eski Bakanı Hugh O'Donnell'ın katılımlarıyla, DEİK Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Cihad Vardan ve Türkiye-Kanada İş Konseyi Başkanı Dr. Yılmaz Argüden’in ev sahipliğinde gerçekleştirildi.

DEİK Başkanı Ömer Cihad Vardan tarafından gerçekleştirilen açılış konuşmasında Türkiye ekonomisi ve Kanadalı firmalar için iş fırsatları üzerinde duruldu. Türkiye ile Kanada arasındaki 2 milyar dolarlık ticaret hacminin, kapasitenin çok altında olduğu, bunun STA imzalanması sayesinde 10 milyar dolar seviyesine çekilebileceği belirttildi. DEİK Başkanı Vardan, konuşmasında Türkiye’de inşası devam eden 3.havalimanı, 3.köprü ve denizaltı geçişleri projelerine değinen DEİK Başkanı, Türkiye ve Kanada’nın benzer projelerde çalışabileceğini ifade etti. Kamu-özel sektör ortaklığı projelerinde Türkiye ve Kanada’nın birlikte çalışabileceklerinin altını çizdi. Vardan, bu tür proje ortaklıklarının 3. ülkelerde de gerçekleştirilebileceğini ifade etti. Önümüzdeki 10 yıl içinde Türkiye'de enerji projelerine 110-120 milyar Dolar dolayında yatırım yapılmasının öngörüldüğünü belirtti. Türkiye ile Kanada arasındaki ticari kapasitenin kullanılmadığını vurgulayan Vardan, iki ülke arasında serbest ticaret anlaşmasının ivedilikle imzalanması gerektiğini belirterek konuşmasına son verdi.

Kanada Ankara Büyükelçisi John T. Holmes tarafından, Türkiye ile Kanada'nın ilişkilerinin derinleştirilmek için gayret sarfedildiği belirtilerek, iki ülke arasındaki gidişatının memnuniyet verici olduğu ifade edildi. Türkiye’nin G20 toplantıları kapsamında önemli katılımcıları ağırlayacağının altı çizilirken, Kanada Dışişleri ve Konsolosluk İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Lynne Yelich'in geçtiğimiz hafta Türkiye'de olduğunu belirtildi. Holmes, Kanadalı Bakan’ın, T.C. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Feridun Bilgin ve TBMM Başkanı Cemil Çiçek ile görüşmeler gerçekleştirdiğini ve söz konusu görüşlerden iki ülke ilişkilerini bir üst düzeye çıkartmak için olumlu görüş alındığını vurguladı. Savunma ihaleleri üzerine müsteşar ile görüşüldüğünü de ifade ederek sözlerine son verdi.

Türkiye-Kanada İş Konseyi Başkanı Dr. Yılmaz Argüden tarafından, Türk Hava Yolları (THY)’nın her gün Kanada’ya direkt uçuş düzenlediği ifade edildi. Gerçekleşen uçuşların mesafeleri kısalttığını belirten Argüden, iş fırsatlarının arttığını belirtti. Ekonomik ve Ticari Ortaklık Komisyonu (JETCO) ve Serbest Ticaret Anlaşması’nın (STA) gündemde olduğunu vurgulayan Argüden, Türkiye ve Kanada’nın birbirini tamamlayıcı çok fazla özellik olduğunu belirtti. Türkiye ve Kanada piyasası için çalışmanın yanı sıra üçüncü ülkelerde de beraber çalışılabileceğinin altını çizen  Argüden, Ortadoğu, Balkanlar ve Avrasya’da Türk yatırımcıları ve işadamlarının aktif olarak çalıştığına dikkat çekti. Türkiye’nin beşeri sermayesinin ve Kanada’nın fon fazlalığının, Kamu-özel sektör ortaklığı yatırımlarında değerlendirilebileceğini belirterek sözlerini tamamladı.

Kanada-Türkiye İş Konseyi Direktörü Mike Ward tarafından, 12. Ortak Yıllık Konferansı’nın, Kanada ve Türkiye’de iş temaslarını teşvik etmek, yüksek profile sahip firmaların iş zirvelerine katılımını artırmak amacıyla düzenlendiği ifade edildi. Ward, iki ülke arasında, geliştirilen ekonomik ortaklığın, yerel ve bölgesel idariler ile çalışılarak daha etkin bir hale getirileceğine dikkat çekerek sözlerine son vermesinin ardından Savunma ve Havacılık, Kamu-Özel Sektör Ortaklığı ve Enerji bölümlerinden oluşan panellere geçildi.

1.    Savunma ve Havacılık

Savunma ve Havacılık Paneli, Alp Teknik Genel Müdürü Yılmaz Güldoğan moderatörlüğünde gerçekleştirildi. Savunma ve Havacılık Panelinde, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TAI) Strateji Yönetimi Müdürü Altuğ Müftüoğlu, MDA Corporation İş Geliştirme Direktörü Gurvinder Chohan, Kale Grubu Teknik Bölüm Başkanı Osman Okyay panelist olarak yer aldılar. Panelde, Türkiye’de üretilen havacılık ürünleri üzerine bilgi verildi. Türkiye’nin havacılık sektöründe yeni olduğu ve koşulların devlet tarafından tasnifinin devam edildiği belirtildi. Havacılık sektörü üzerinde Türkiye’de 1.1 Milyar Dolar düzeyinde ihracat yapıldığı ve bu düzeyin tatmin edici olmadığı vurgulandı. Havacılık sektöründe yapılan ürün geliştirmeleri hakkında bilgi verildi. Türkiye’de ilk jet motorunun tasarlandığı bilgisi aktarıldı. Savunma sanayii özel sektöründe Türkiye’nin gerçekleştirdiği atılım ve ürün geliştirmeler üzerine bilgi verildikten sonra panel sona erdi.

2.    Kamu-Özel Sektör Ortaklıkları (PPP)

Gama Holding Yönetim Kurulu Başdanışmanı Süreyya Yücel Özden’in moderatörlüğünü gerçekleştirdiği panelde, Kanada Dış İlişkiler, Ticaret ve Kalkınma Bakanlığı Altyapı Danışma Kurulu Başkanı Hugh O’Donnell, Kanada İhracatı Geliştirme (EDC) Ortadoğu ve Kafkasya İş Geliştirme Temsilcisi Zenon Woychyshyn, Limak Yatırım CEO’su Cenk Arson, İSPAT Kanada ve ABD’nin Ortabatısından Sorumlu Ülke Danışmanı Murat Özdemir panelist olarak yer aldılar. Panelde, PPP alanında Kanada’nın 200’ü aşkın projesinin sürdüğü bilgisi aktarıldı. Bu projeler arasında hava ve kara ulaştırmacılığı için 64 milyar dolarlık yatırımın olduğu bilgisi aktarıldı. Bu projeler kapsamında sağlık sektörünün en önde geldiği ve yatırım için en elverişli sektör olduğu vurgulandı. Altyapının, küresel bir sorun olduğu ifade edildi. 3. ülkelerle işbirliğinde sosyal ve fiziki altyapı, köprü ve havalimanı yapım ve işletmeleri konularında Kanada ile Türkiye’nin işbirliğine gitmesinde fayda olacağı ifade edildi. İSPAT aracılığıyla yurtdışından mali destek sağlanan sağlık alanında 38 proje olduğu ve bunlardan 4 tanesinin mali imkanlarının temin edildi, kalan kısmının ise yıl içerisinde temin edileceği belirtildi. Asya’nın finans olarak yükselişi bölgeyi bir finans merkezi haline getirirken, Türkiye’nin sahip olduğu konum avantajının altı çizilerek panel sona erdi.

3.    Enerji

Enerji panelinin moderatörlüğünü Gama Holding Yönetim Kurulu Başdanışmanı Süreyya Yücel Özden üstlenirken, Limak Enerji CEO’su Birol Ergüven, EkoRe Yenilenebilir Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Serhan Süzer, Sage Enerji İş Geliştirme Başkan Yardımcısı Andrew Kavanagh panelist olarak yerlerini aldılar. Panelde Türkiye enerji piyasasının, çevre ülkelere göre yükselişte olduğu ve büyük bir pazara sahip olduğu ifade edildi. Özelleştirmelerin etkisiyle büyüyen Türkiye enerji piyasasına, kamu kurumlarının enerji sektörüne yatırım yapmamasıyla birçok Türk firması enerji sektörüne yöneldiği ifade edildi. Türkiye’de enerji dağıtımının %55’inin özel firmalar tarafından karşılandığı, bu üretimin de %80inin 5 özel firma tarafından üretildiği belirtildi. Kullanıcı fiyatı (ulusal fiyat) olması şu anda elektrik sektörü için bir dezavantaj olduğu belirtildi. Fakat bu fiyatın çok düşük olmadığı vurgulandı. Rüzgar enerjisinde hedef 20.000GW üretimin sağlanması olarak ifade edildi. 1 MW’nin altındaki üretim için lisansa gerek olmadığına değinildi. Lisans alınmasının zorluklarına karşın Türkiye’de jeotermal enerji potansiyelinin çok yüksek olduğu belirtildi. Türkiye’nin enerji ihtiyacı ve yenilenebilir enerjinin maliyetli olması gözönüne alındığında nükleer enerjinin makul bir enerji kaynağı olduğu belirtildi. Kanadalı firmalar için yurtdışında iş yapmaları durumunda, iş yapılan ülkeden bir ortak ile işbirliğine gittikleri anektodunun paylaşılmasıyla toplantı sona erdi.

Not: Konferans fotoğrafları ve sunumlarına https://www.deik.org.tr/Contents/FileAction/6029 adresinden ulaşabilirsiniz.