SUDAN - TÜRKİYE EKONOMİK İLİŞKİLERİNDE STRATEJİK ORTAKLIK

SUDAN-TÜRKİYE EKONOMİK İLİŞKİLERİNDE STRATEJİK ORTAKLIK

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan öncülüğünde Sudan, Çad ve Tunus'a gerçekleştirilen 2017 yılının ikinci büyük Afrika resmi ziyareti, bu yılın son büyük yurtdışı heyet ziyareti niteliğini taşıyor. Ekonomi Bakanlığı Koordinasyonunda DEİK'in organizasyonu ile Türk iş dünyasının katıldığı heyet, Kuzey ve Orta Afrika'nın 3 önemli ülkesini ziyaret ediyor. 24-27 Aralık 2017 tarihleri arasında üç ülkede düzenlenen resmi ziyaretler kapsamında 150'den fazla Türk iş insanı bölgedeki fırsatları keşfederken, Afrika'daki yatırım ortamını ve potansiyeli yerinde inceleme fırsatı buluyor.

Ziyaret kapsamında düzenlenen iş dünyası buluşmalarının ilki Sudan-Türkiye İş Forumu, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Sudan Finansal ve Ekonomik Kalkınmadan Sorumlu Bakanı Mohamed Osman Elrekabi,  DEİK/Türkiye-Sudan İş Konseyi Başkanı Mehmet Ali Korkmaz'ın ve 400 kadar Türk ve Sudanlı iş insanının katılımları ile 25 Aralık tarihinde Hartum'da gerçekleştiriliyor. Gün boyunca sürecek Forumda gerçekleştirilen birebir iş görüşmelerine çeşitli sektörlerden 400 Türk ve Sudanlı iş insanı katıldı.

Forumun açılış bölümünde Türk ve Sudanlı iş insanlarına seslenen Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Türkiye ve Sudan için tarihi bir gün ve ziyaret olduğuna vurgu yaptı. Zeybekci, iki ülke arasında imzalanan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Anlaşması kapsamında önemli adımlar atıldığını belirtti. Zeybekci, "Bankacılık, para transferleri gibi alanlardaki sorunları karşılıklı olarak çözmek durumundayız. Türkiye ve Sudan bundan sonra sınır, vergi yasakların kalktığı bir ortamda serbest ticarete doğru yol alacaktır. Yılın ilk başlarındaki birkaç ay içinde Anlaşmamız çalışmaya başladığı andan itibaren sizden çok önemli şeyler isteyeceğiz. Birilerinin bize koymuş olduğu kurallardan artık kurtulalım. Sudan'a yaptırımlar ve ambargolar uygulanırken Türkiye olarak her zaman Sudan'a tüm kapılarımızı açtık, yanında yer aldık. Kuracağımız ortak bir bankacılık sistemi ile hesabımızı birlikte yapalım. Gelin yerli paralarımız ile karşılıklı ticarette ödeme yapalım. Türkiye'ye dönünce bir yol haritası belirleyeceğiz, geleceğe dönük hedeflerimizi birlikte değerlendireceğiz. 2018 sonbaharında yeniden biraraya geldiğimizde pek çok problemi çözmüş olacağımızı düşünüyorum. Sudan'ın altyapı ihtiyacı olduğunu, Türklerin ise Sudan'da yetişen ürünlere ihtiyacı olduğunu belirten Zeybekci, bugünden önce ve bugünden sonra olmak üzere, miladi bir değişim olacağına inandığını söyledi. 10 gün içerisinde Ticaret Müşavirinin de Büyükelçilik kapsamında hizmete başlayacağını belirten Zeybekci, Sudan'ın Türkiye nezdinde aktif bir ticaret misyonu olarak çalışılacağını belirtti.

Sudan Başbakan Yardımcısı Mubarek Alfadel açılış konuşmasında, en üst düzeyde gerçekleşen büyük buluşma ve imzalanan anlaşmaların stratejik ortaklığa doğru atılmış önemli bir adım olduğunu  hatırlattı. Alfadil, "Sudan, doğal kaynakları ve coğrafi konumu ile, tarıma elverişli arazileri ile Türkiye ise teknolojik ve ekonomik gücü ile buluşacaktır ve Türkiye'nin imkanları ve Sudan'ın imkanlarını biraraya getirerek, finansal imkanlar sağlanarak Sudan'da sanayide büyük bir gelişim sağlanabilecektir." dedi. Sudan'ın temel atyapıya, üretimin artmasına, kalitenin yükselmesine ihtiyacı olduğunu, Türk iş dünyası ile tarım ve sanayi projeleri ile işbirliğine başlamak istediklerini belirten Sudanlı Bakan, demiryolu, enerji, su ve karayolu alanlarında altyapı projelerine kaynak aktarabilmek için öncelikle tarım ve sanayide işbirliğini öngördüklerini belirtti. Türkiye-Sudan ortak yatırımı ile 1 milyon hektarlık alanı ekerek 1 milyar ABD Dolarlık ürün elde edileceğini ve ihraç edileceğini planladıklarını belirten Alfadel, "Türk şirketlerinin altyapı yatırımlarında da katkı sağlamasını umuyoruz. Öyle projeler ile başlamalıyız ki gerekli sermaye temin edilip iki ülke şirketlerinin kazançları artabilsin. Türkiye çok önemli ve büyük adımlar attı ve gerçekleştirdi. Son 10 yıl içinde büyük bir ekonomik atılım gerçekleştirildi. Türkiye'yi örnek alarak ekonomik kalkınmamızı gerçekleştirmek istiyoruz. Büyük Asya ülkelerinin Afrika'daki rekabeti yükselttiğini biliyoruz. Sudan özel sektörü ile yaptığımız 3 yıllık plan, üretimi artırmaya yönelik olarak 2018'de başlayacaktır. Amaç Sudan'ın tarım ve sanayide üretimini 10 milyar ABD Dolarına yükseltmektir. 3 yıl sonunda hedeflenen bu rakama Türkiye sayesinde 1 yıl içinde ulaşabileceğimizi düşünüyoruz. Gerekli planlamaya bugünden itibaren başlayalım istiyoruz. Afrika'nın derinliklerine sirayet edecek bir işbirliğimiz olsun isteriz.

Sudan Finansal ve Ekonomik Kalkınmadan Sorumlu Bakanı Mohamed Osman Elrekabi, iki ülke arasındaki ilişkileri geliştirecek olanların iş insanları olduğunu söyledi. İki Hükümetin Cumhurbaşkanlarının görüşmede belirledikleri 10 milyar ABD Dolarlık ticaret hacmi hedefine inandığını belirten Elrekabi, Sudanlı iş insanlarının ekonomik üretimde özel sektörün ağırlıklı sorumlusu olacağını belirtti. Sudanlı iş dünyası temsilcilerine Türk iş insanlarının tecrübelerinden yararlanmayı tavsiye eden Elrekabi, Sudan'ın da türk iş insanları için büyük fırsatlar içerdiğini söyledi. Sudanlı Bakan Elrekabi, "Ekonomik tecrübenin önemi büyüktür. Türkiye'nin tecrübesinden yararlanıp en zengin ülkeler arasına yerleşmiş çok sayıda ülke vardır. Tarıma elverişli bakir ve verimli topraklarımız, suyumuz ve yeraltı sularımız var. Özellikle hayvancılıkta 100 milyon baştan fazla hayvanımız mevcuttur. Hayvancılıkta önemli bir potansiyele sahibiz. Kızıldeniz'e yakınlığımız, kıyımız olması bizlere lojistikte avantaj sağlamaktadır. Kızıldeniz'in en iyi limanlarına sahibiz. Balıkçılık ve su ürünleri arasında çok şanslıyız. Sudan'ın belirgin bir konumu mevcuttur. Sudan Mısır dilinde "altın topraklar" olarak adlandırılmaktadır. Demir, altın, krom ve bakır ve çok sayıda maden yönünden zenginliğimiz aşikardır. Bu kaynakların hepsi bakir durumda ve yatırımlarınızı beklemektedir. Bu kaynakları geliştirmek istemekteyiz. İsteriz ki ilk stratejik ortağımız Türk halkı ve Türk iş insanları olsun."dedi. Elrekabi ayrıca, Sudan için Türk bankacılık sektörünü de yatırıma davet etti, "Burada üretilen ürünleri sadece Sudan'a satmayacaksınız. Tüm Afrika ve Arap dünyasına satacaksınız. Türklerin mühendislik tecrübelerinden de yararlanmak istiyoruz. Makine sanayiinde tecrübemizi geliştirmek istiyoruz. Eximbank dışında diğer bankaların da Sudan'da çalışmasını istiyoruz. Bankacılık sektörünü geliştirmeden diğer alanlarda gelişme beklenemez."

Sudan Ticaret Odaları Federasyon Genel Müdürü Yusif Ahmet Yusif, iki kardeş ülkenin ticari ve yatırım ilişkilerinin Eximbank üzerinden işbirliği ile yürüdüğünü belirtti. Yusif, "Temel bir eksen üzerinde mutabakata vardık. İki ülkenin Cumhurbaşkanlarının himayelerinde imzalanacak anlaşmalar ile, tarımda, madencilik ve sanayide gerçekleştirilecek bu projelerde üretim üzerine yoğunlaşacağız ve ihracatı artıracağız. Bu projelere teşvikler sağlanacaktır." dedi.

DEİK Türkiye-Sudan İş Konseyi Başkanı Mehmet Ali Korkmaz, Sudan ve Türkiye'nin birbirine uyumuna dikkat çekti. 500 milyon ABD Doları seviyesinde seyreden ikili ticaret hacminin daha yüksek oranlara çıkmasını beklediklerini belirten Korkmaz, ticarette Türkiye aleyhine olan açığın bertaraf edilmesini umduklarını belirtti.