Uluslararası Türkmenistan Yatırım Forumu, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Türkmenistan Sanayici ve Girişimciler Birliği Başkanı Aleksandr Dadayev'in katılımı ile DEİK Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Cihad Vardan ve Türkiye-Türkmenistan İş Konseyi Başkanı Sefa Gömdeniz'in ev sahipliğinde 4-5 Mart 2015 tarihlerinde İstanbul'da gerçekleşti. Foruma, Çalık Holding, Polimeks Holding, Cotam Enterprises, Rönesans, Tepe Türkmen, Nata Holding, Coca Cola İçecek, Schneider Electric, Engin Group ve MPE şirketleri sponsor oldu.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Türkiye için Türkmenistan'ın önemli olduğunu belirterek, Türkmenistan'ın Hazar Denizi'nin öteki tarafında olduğunu; fakat Hazar'ın artık ayıran değil, birbirine bağlayıcı olduğunu söyledi. Zeybekci, ekonominin bozulduğu zamanlarda sosyal, kültürel ve diğer bağlantıların da kendi ayakları üzerinde duramadığını söyleyerek, dünya kuralları belirleyicisinin son bin yıldır, özellikle de 80'ler ve 90'ların sonunda blokların yıkılması ile tek bağlantının ekonomik bağlantı olduğunu vurguladı.Hazar Denizi üzerinden iki ülkenin birbirine bağlanacağını vurgulayan Zeybekci, demir yolu ile ilgili çalışmaların hızla devam ettiğini söyledi. Hazar Denizi'nden geçen Pekin'den Londra'ya bağlanan projenin bu coğrafyada hayat bulacağını belirten Zeybekci, "Türkiye, bu coğrafyanın Türkmenistan ve Azerbaycan ile yeniden barış ve huzurlu haline gelmesi önemsiyor" dedi. Barış, huzur, kardeşlik coğrafyasında ticari ilişkilerin de derin ve sağlam olması gerektiğini belirten Zeybekci, ticarette kısıtlamaların olmaması gerektiğini vurguladı. Zeybekci sözlerine şöyle devam etti: " Ekonomi Bakanı olarak Türkmenistan'ın menfaati nasıl olur? Nasıl daha çok ithalat yapılabilir? Benim işim ithalatı minimize etmek ve ihracatı maksimum hale getirmek. Fakat Türkmenistan için bu durum farklı. Kendimi Türkmenistan Ekonomi Bakanı olarak görüyorum bazen." Türkmenistan'ın bütün sektörlerinin önemli olduğunu söyleyen Zeybekci, "Türk-Türkmen iş adamlarının daha çok biraraya gelmeleri önemli. Kendi ülkeleri gibi yatırım yapar hale gelmelerinden daha da önemli olan birlikte üçüncü ülkelere yatırım yapabilmeleridir" dedi.
Türkmenistan Sanayici ve Girişimciler Birliği Başkanı Aleksandr Dadayev, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhamedov'un konuşma metnini katılımcılara okudu. Türkmenistan'daki yatırım fırsatları hakkında bilgi veren metinde, "Enerji, sağlık, bilişim ve sosyal tesislerin geliştirilmesi için çalışıyoruz. Bu şekilde yeni tesisler ortaya çıkmaktadır. Bölgelerin kendilerine özgü özellikleri kullanılmak üzere, bölgelerde büyük sanayi birlikleri oluşturuyoruz. Ülkemizde kırsal kesimlerin geliştirilmesi için 15 yıllık bir plan öngörüyoruz. Türkmenbaşı-Akşabat'ta bu yıl 800 konut inşa edilecek. Yüz milyar dolara tekabül edilecek bir inşaatın yapılması hedeflenmektedir. İşbirliklerini ve hedeflere ulaşmak için iş çevrelerini ve toplumsal katılımcıları bir araya getirmeliyiz. Halkımızın refah seviyesini daha da yükseltmeyi hedefliyoruz. İş adamlarımızın birlikte çalışacağına inanıyorum. Türkmenistan'da serbest yatırım yapabilirsiniz."
DEİK Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Cihad Vardan, "Türkmenistan'ın kalkınma stratejilerini yakından takip ediyoruz" dedi. Türk, Türkmen ve foruma katılan 50'ye yakın ülkeden gelen işadamları ile kamu görevlileri arasında 2 bine yakın ikili iş görüşmelerinin forumun ilk gününde yapıldığını belirten Vardan, programın 5 Mart'ta da panellerde devam edeceğini, Türkmenistan'da neler yapılabileceğini, hangi alanlarda iş birlikleri içinde bulunabilecekleri konusunun tartışılacağını belirtti. Vardan, "Türkiye-Türkmenistan ilişkilerinin gelişmesinde anahtar rol oynamış olan Türk şirketler ve Türkmensitan'a yatırım yapmak isteyen diğer ülkelerin şirketleri bugün buradalar. Şirketler arasında Türkmenistan makamlarının artan desteği ile iki ülke şirketleri arasındaki işbirlikleri ile kardeşlik bağları daha da güçlenecek" dedi.
Vardan sözlerine şöyle devam etti: "Türkmenistan'ın kalkınma stratejilerini yakından takip ediyoruz. Bu yıl 20. yılını kutladıkları ve kararlılıkla yürüttükleri "aktif tarafsızlık" politikasını, bölgesel barış ve refaha yaptığı katkıları yürekten destekliyoruz. Bütün bunların bölgesel barış ve refahın kalkınmasına katkı sağladığını da görüyoruz. Türkler için Türkmenistan hakikaten önemli bir ülke. Ama sadece bizler için değil, 50'ye yakın ülkeden katılımcı için de oldukça önemli. Sadece inşaat sektöründe bugüne kadar toplam yatırımların tutarı 50 milyar dolara yaklaştı. Bunun da daha sonraki günlerde artmasını umuyoruz. Forum, Asya'nın parlayan yıldızı Aşkabat ile küresel ekonominin çekim merkezi İstanbul'u bir araya getiriyor."
Açılış konuşmalarının ardından, Türkmenistan'da Yatırım Ortamı, Yatırımcılara Sağlanan Destekler ve Fırsatlar paneline, British Expertise Nigel Peters, Stratejik Planlama ve Ekonomik Kalkınma Enstitüsü Müdürü Muhammetgeldi Atayev, Türkmenistan Sanayici ve Girişimciler Birliği Başkanı Aleksandr Dadayev, Bulgaristan-Türkmenistan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Georgiy Agafonov, Yerli Ürün Ticareti ve Mal Hareketleri Araştırma Enstitüsü Başkanı Tubakkılıç Berdiklıçev, DEİK Yönetim Kurulu Üyesi ve Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Mithat Yenigün, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanı Dr. Serdar Çam, Eximbank Genel Müdür Yardımcısı Alaaddin Metin, DEİK Yönetim Kurulu Üyesi ve Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık katıldı.
Türkmenistan'da Yatırım İmkanları ve Altyapı Yatırımlarının Geliştirilmesi, Telekomünikasyon, İnşaat, Ulaştırma, Bilgi Teknolojileri, Sağlık ve Tarım Alanındaki Son Gelişmelerin Değerlendirilmesi paneli, Türkmenistan'ın Petrol, Gaz ve Kimya Sanayisinde Yatırım Olanakları paneli, Türkmenistan'da Yabancı Yatırımcıların İş Yapma Tecrübeleri paneli forumun ikinici günü 5 Mart 2015 tarihinde gerçekleşti.
Yatırım İmkanları ve Altyapı Yatırımlarının Geliştirilmesi, Telekomünikasyon, İnşaat, Ulaştırma, Bilgi Teknolojileri, Sağlık ve Tarım Alanındaki Son Gelişmelerin Değerlendirilmesi paneline, Türkmenistan Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı Dövran Orazmuradov, Tekstil Sanayii Bakanlığı, Ekonomi Dairesi Başkanı Durdı Bayriev, Türkmenistan Sanayi Bakanlığı Daire Başkan Yardımcısı Yakup Orazov, Türkmenistan Balıkçılık Sanayii Devlet Komitesi Dış İlişkiler ve Pazarlama Müdürü Merdan Byaşimov, Türkmenistan Sağlık ve Tıp Sanayii Bakanlığı nezdinde Tenekar Firması Direktörü Serdar Akayev, Türkmenistan Bilimler Akademisi Kimya Enstitüsü Direktörü Otuzbay Geldiyev, İnşaat Bakanlığı, İnşaat ve Yatırım Politikaları Daire Başkanı Şamuhamev Amanov, Türkmenistan Devlet Turizm Komitesi Başkan Yardımcısı Serdar Akinniyazov, Türkmenistan Demiryolu Ulaştırması Bakanlığı Aşkabat Şubesi Pazarlama Bölümü Müdürü Azat Arzımedov katıldı.
Türkmenistan'ın Petrol, Gaz ve Kimya Sanayisinde Yatırım Olanakları paneline, Enerji İş Konseyi Başkanı Süreyya Yücel Özden,Türkmenistan Devlet Başkanlığı Nezdinde Hidrokarbon Kaynakları Ajansı Daire Başkanı Halmurad Haciyev,Esewan Firması Yöneticisi Habib Halmamedov, Türkmengaz Dış Ekonomik İlişkiler Daire Başkanı Gılıçmammed Gılıçmammedov,Türkmenenergo Başkan Vekili Rasul Anayev,EPDK Başkan Yardımcısı Ahmet Ocak, TEDAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Mükremin Çepni, Tepe İnşaat Genel Müdürü Atila Kemal Oğuz, Schneider Orta Asya Başkan Yardımcısı Mehmet Ali Keçiciler katıldı.
Türkmenistan'da Yabancı Yatırımcıların İş Yapma Tecrübeleri paneline, Türkiye-Türkmenistan İş Konseyi Başkanı Sefa Gömdeniz, Türkmenistan Coca Cola Bottlers Genel Müdürü Cihat Kurt, Hazar Balık A.Ş. Genel Müdürü Subhanmurat Atayev, TSE Başkan Vekili Doç. Dr. Mehmet Fahrettin Önder, Kumuş Kyariz Firması Genel Müdürü Meretmuhammed Taçmuhammedov, Mıradım Firması Genel Müdürü Dövran Hudayberdıyev, Gezelenç Firması Genel Müdürü Aybolek Polliyevoy katıldı.
Ek bilgiler(Ekonomi Bakanlığı)
Türkiye Cumhuriyeti ile Türkmenistan Cumhuriyeti arasında 1991 yılından itibaren ekonomik, kültürel, bilimsel ve eğitsel alanda pek çok protokol ve anlaşma imzalanmıştır. Türkiye ile Türkmenistan arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin çerçevesini oluşturan ve bu ilişkilere yasal altyapı oluşturan temel anlaşmalar imzalanmıştır.
Türkiye- Türkmenistan Dış Ticaret Rakamları (Ekonomi Bakanlığı)
Türkiye'den Türkmenistan'a yapılan ihracat: 2.233 milyar dolar (2014)
Türkiye'nin Türkmenistan'a ihraç ettiği başlıca kalemler: demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, izole edilmiş teller, elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, elektrik transformatörleri, diğer aydınlatma cihazları, eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar
Türkiye'nin Türkmenistan'dan yaptığı ithalat: 624 milyon dolar (2014)
Türkiye'nin Türkmenistan'dan ithal ettiği başlıca kalemler: pamuk, petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar, pamuk ipliği, propilen ve diğer olefinlerin polimerleri, pamuklu mensucat
Toplam dış ticaret hacmi: 2.857 milyar dolar (2014)
Dış ticaret dengesi : 1.609 milyar dolar (2014)
İlgili Resimler
