Kadir Has Universitesi (KHU) ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ile New York merkezli Columbia Universitesi Hukuk Fakültesi ve The Earth Institute ortak girişimi olan Vale Columbia Center on Sustainable International Investment (VCC) işbirliği dahilinde sürdürülen "Çok Uluslu Türk Şirketleri (ÇUŞ) araştırmasının üçüncü çalışması yayımladı. 2010-2012 yılları arasını kapsayan rapor; gelişmekte olan pazarlardan çıkan çokuluslu şirketlerin hızlı küresel büyümelerine ilişkin uzun soluklu bir çalışmanın bir kısmıdır.
Basın toplantısına KHU'dan Rektör Yardımcıları Ali Güzel ve Hasan Bülent Kahraman, Ekonomi Bölüm Başkanı Prof Sedat Aybar; DEİK Başkan Yardımcısı Ayhan Zeytinoğlu, Ekonomi Bakanlığı Yurtdışı Yatırım Daire Başkanı Metin Değer, DEİK Genel Sekreterliğinden Barış Sazak ve Mustafa Oğuz(Strateji ve İş Geliştirme Müşavirliği) katıldı.
Rapor, finans sektörü haricindeki uluslararası yatırımları 100 milyon Amerikan dolarını aşan 29 Türk ÇUŞ'unu saptayarak, yabancı varlıklarının büyüklüğüne göre sıralamıştır. 2013 yılı sonu itibariyle saptanan 29 şirket toplamda;
37 Milyar Amerikan doları yurtdışı varlık,
23 Milyar Amerikan doları yurtdışı satış,
6 kıtada 426 yurtdışı iştirak ve
116,000 yurtdışı istihdama sahiptir.
Önceki yıllarda gerçekleştirilen çalışmalarla karşılaştırıldığında, 2013 sonu itibariyle Türk yatırımlarında artış söz konusudur. Rapor ayrıca şirketlerin toplam varlıkları(yurtiçi ve yurtdışı), satış, istihdam ve yatırım yapılan ülke sayısındaki artışlarını da göstermektedir.
Yatırım miktarının önemli bir bölümünün kısıtlı sayıda bir grup şirket tarafından yapıldığı gözlemlenmektedir. Yatırım miktarı en fazla olan ilk on şirket 26.4 Milyar Amerikan doları ile toplam yurtdışı yatırımların %70'ine sahiptir. Ana grup şirketlerin yanında da son yıllarda sayıları gittikçe artan ikinci grup yatırmcı şirketler ortaya çıkmıştır. 2011 yılında yayımlanan çalışmada yurtdışı yatırımları 100 Milyon Amerikan dolarını geçen şirket sayısı 19'iken, 2013 sonu itibariyle bu sayı 29'a yükselmiştir. Sıralamaya yeni dahil olan şirketler; Anadolu Grubu (holding), Yıldırım Holding (holding), Gübretaş (Gübre-Kimya), Kürüm Holding (demir-çelik), Evyap (Hızlı Tüketim Ürünleri), Türk Hava Yolları (Havacılık), Türk Telekom (Telekomünikasyon), Hayat Kimya (Hızlı Tüketim), Ekol Lojistik (Lojistik), ve Teklas (otomotiv)'dır.
KHAS, DEİK ve VCC işbirliği ile bugün yayımlanan ve gelişmekte olan pazarların uluslararası şirketlerinin gelişimini içeren daha kapsamlı bir çalışmanın bir bölümünü oluşturan bu rapor, "Emerging Market Global Players (EMGP)" (Gelişmekte Olan Pazarların Küresel Oyuncuları) Projesi olarak bilinmektedir. EMGP Projesi, VCC önderliğinde 18 katılımcı ülke ile sürdürülmektedir. Ülke raporları şu ana kadar 14 ülkede yayımlanmıştır. Bu ülkeler; Arjantin, Brezilya, Şili, Çin, Macaristan, Hindistan, İsrail, Güney Kore, Meksika, Polonya, Rusya, Slovenya, Tayvan ve Türkiye'dir.
İlgili Resimler
