ULUSLARARASI ORGAN NAKLİ PLATFORMU İLE SUDAN SAĞLIK HEYETİ ZİYARETİ

Türkiye Organ Nakli Vakfı (TONV) tarafından yürütülmekte olan ‘Gelişmekte olan Ülkeler için Organ Nakli Ağı' Projesi (ITN) kapsamında Sudan Sağlık Bakanlığı'ndan gelen talepler sonucunda, TONV ve Organ Nakli Koordinatörleri Derneği işbirliğinde Sudan'a bir sağlık heyeti ziyareti düzenlenmiştir. Program kapsamında Hartum'da düzenlenen toplantılar, workshoplar ve hastane ziyaretleri, Sudan Gastroentrologlar Birliği Başkanı ve Hartum Ticaret Müşavirimizin destekleriyle 2,5 haftalık bir ön çalışma sonucu hazırlanmış ve 3 tam gün ziyaret olarak programlanmıştır.

Program kapsamında, ilk gün Sudan'ın başkenti Hartum'da Sudan Federal Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Dr. Isameldin Mohammed Abdalla başkanlığında Sudanlı organ nakli, gastroentrolog, nefrolog ve genel cerrah doktorların yer aldığı salonda heyetimiz arasında bir toplantı yapıldı. Toplantıda Sudan'ın organ nakli alanındaki yeterlilikleri, mevzuatı, organizasyonel kapasitesi ile Türkiye ile Sudan arasında yapılabilecek karşılıklı işbirliği alanları üzerine görüşmeler yapıldı. Bir tam gün nefrologlar, gastroentologlar ve yoğun bakım doktorları ile ayrı ayrı toplantılar yapılarak, eksiklikler ve yaşadıkları sorunlar not edildi. Son gün organ nakli yapılan Hartum ve civarındaki devlet hastaneleri ziyaret edildi.

Yapılan görüşmelerden alınan sonuçlar;

*  Sudan'da Ulusal Sağlık Sigorta Sistemi (National Health Insurance Scheme-NHIS) mevcut. Sudanlı hastaların yurtiçindeki organ nakli masrafları NHIS bütçesinden karşılanmaktadır. Yurtdışına organ nakli tedavisi için gönderilen hastanın tedavisinin 1/3'i devlet tarafından karşılanmaktadır.

* Sudan'dan yurtdışına organ nakli tedavisi için hastalar Hindistan, Ürdün ve Mısır'a gönderilmektedir.Türkiye'ye tedavi amacıyla hasta gönderme niyetinde oldukları gözlemlenmekte ve bu ITN işbirliği projesi, eğitsel işbirlikleri dolayısıyla Sudanlı doktorların ve Sağlık Bakanlığı'nın Türkiye'deki hastanelerde Sudanlı hastaların tedavisini değerlendirmeye daha hızlı göz önüne alacakları gözlemlenmektedir.

*  Böbrek ve kornea organ nakilleri Sudan'da yapılmıştır ve halen yapılmaktadır. Sudan'da 3 kamu hastanesinde (birinde aynı zamanda pediatrik organ nakli mevcut ) ve 1 özel sağlık kuruluşunda böbrek nakilleri yapılmaktadır. 2014 yılında 180 hastanın canlı donorden böbrek nakli gerçekleştirilmiştir. Karaciğer nakli Sudan'da şimdiye kadar hiç yapılmamıştır. Karaciğer naklinin yapılması arzu edilmekte ve yakın planda yapılmaya başlanması hedeflenmektedir.  Sadece uzman doktorlar için organ nakli ile ilgili spesifik bir eğitim programı yürütülmektedir. Ülke çapında 52 merkezde, yıllık dializ hastası sayısı yaklaşık 5000 civarındadır. 

Sudanlı yetkililerin talebi üzerine, Sudan Federal Sağlık Bakanlığı ile DEİK/SAİK'in de paydaşı olduğu Uluslararası Organ Nakli Platformu arasında bir MoU imzalanmıştır. MoU metninde karşılıklı işbirliği alanları içerisinde teknik yardım, eğitim ve  Abroad Treatment" alanı belirlenmiştir. Sudanlı hastaların tedavisinin, ITN Platformu'nun bir paydaşı olan DEİK aracılığıyla DEİK üyesi hastanelerde yapılması, Sudan Sağlık Bakanlığı tarafından teşvik edilecektir.