Bilindiği üzere son yıllarda, dijitalleşme ile birlikte ülkemizin de Gümrük Birliği kapsamında uyum sağlamakla yükümlü olduğu AB (Avrupa Birliği) ürün mevzuatları kapsamında Komisyon tarafından artan şekilde veri tabanları kurgulanmakta ve söz konusu veri tabanları ilgili mevzuatların işleyişi açısından merkezi bir rol oynamaktadır. Bu itibarla, AB'nin enerji etiketlemesi mevzuatına uyum kapsamında, ülkemizin Avrupa Enerji Etiketlemesi Ürün Veri Tabanı'na (European Product Database for Energy Labelling-EPREL) erişimi için Bakanlığımız koordinasyonunda Avrupa Komisyonu ile çalışmalar sürdürülmektedir.
Bu çerçevede, Komisyon'un Enerji Genel Müdürlüğü'nden (DG ENER) tarafından ülkemizin EPREL sistemine erişim sağlayabilmesi amacıyla atılması gereken adımları içeren üç aşamalı bir yol haritası önerilmiştir.
Bu kapsamda ilk aşamada, EPREL'in ülkemizde ilgili ürünlerin piyasa gözetiminden sorumlu kurumunun kısmi erişimine açılması; ikinci aşamada Türk Operatörler için EPREL Kaydının Açılması ve son aşamada ülkemizde Ticari Sırların Korunması Kanunun yasalaşması akabinde Komisyon ile ticari açıdan hassas bilgilerin değişimini düzenleyen bir İdari İşbirliği Anlaşmasının imzalanması ve EPREL'e tam erişim sağlanması öngörülmektedir.
Ülkemiz ihracatçılarını doğrudan ilgilendiren ikinci aşama kapsamında;
a) Türk operatörlerin kullanıcı profili oluşturmaları ve EPREL ile ilgili hizmetleri sağlayan Nitelikli Güven Hizmeti Sağlayıcıları (QSTP) tarafından doğrulanmaları gerekecektir.
Komisyon'un İletişim Ağları, İçerik ve Teknoloji Genel Müdürlüğü (DG CONNECT) ile ülkemizin eIDAS çerçevesinin AB tarafından tanınmasına yönelik çalışmalar sonuçlandırılana kadar, ülkemiz operatörleri doğrulama için AB merkezli QSTP'leri kullanabilecektir. Komisyon Portallarında, Türkiye'deki operatörlere hizmet sunduğunu teyit eden QSTP'lerin listesini yayımlayacaktır.
b) Bu aşamaya geçmeden önce, açık ve net bir "geçiş tarihi" belirlenmesi gerekmektedir. Türk operatörleri EPREL sistemine doğrudan ürün kaydı yapmaya başladığında, bu ürünleri AB'ye ithal eden tarafın artık kayıt yükümlülüğü olmayacaktır ve hukuki sorumluluğu da sona erecektir.
Komisyon tarafından önerilen yol haritasının incelenmesinden anlaşılacağı üzere, ikinci aşamasında Türk tedarikçilerinin kullanıcı profili oluşturmaları ve EPREL ile ilgili hizmetleri sağlayan Nitelikli Güven Hizmeti Sağlayıcıları (qualified trust service provider-QTSP) tarafından doğrulanmalarının planladığı görülmektedir. Bu amaçla Komisyon'un İletişim Ağları, İçerik ve Teknoloji Genel Müdürlüğü (DG CONNECT) ile ülkemizin eIDAS çerçevesinin AB tarafından tanınmasına yönelik çalışmalar sonuçlandırılana kadar, ülkemiz tedarikçilerinin doğrulama için sadece AB merkezli QTSP'leri kullanabilecekleri belirtilmektedir.
Bu çerçevede, söz konusu plan dahilinde kaydedilecek ilerlemeler sonucunda ülkemizin EPREL'e tam erişimi, AB eko-tasarım mevzuatlarında AB pazarına giriş için zorunlu kılınacak olan Dijital Ürün Pasaportuna erişim açısından örnek teşkil edecek ve Gümrük Birliği kapsamında malların serbest dolaşımının aksamaması adına kolaylaştırıcı olacaktır. Öte yandan, ikinci aşama kapsamında ülkemiz ihracatçıları için sağlanan ara çözümün idari ve mali yükümlülükler boyutu ile değerlendirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır.
Bilgileri ve ülkemizin EPREL'e erişimi için yukarıda açıklanan plan hakkında görüş ve önerilerimizin Ticaret Bakanlığı'na 30 Ekim 2025 tarihine kadar (elektronik posta ile abtekpazar@ticaret.gov.tr adresine) iletilmesi hususunda gereğini rica ederim.
