KİMYASALLARA İLİŞKİN SADELEŞTİRME PAKETİ

Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında 2020 yılında Avrupa Birliği (AB) tarafından açıklanan Kimyasallar İçin Sürdürülebilirlik Stratejisi, "Tek Madde, Tek Değerlendirme" yaklaşımıyla kimyasalların güvenlik değerlendirmelerinin etkinliğini, verimliliğini ve tutarlılığını artırmaya yönelik bir dizi önlem içermektedir. Söz konusu Strateji kapsamında, AB kimya sektörünün, yeşil ve dijital dönüşümünü tamamlaması; kendi dayanıklılığını, sürdürülebilirliğini ve döngüselliğini geliştirmesi ile tedarik zincirinde şeffaflığın artırılması amaçlanmaktadır.

Kimyasallar İçin Sürdürülebilirlik Stratejisi, AB'nin REACH (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals) ve CLP (Classification, Labelling and Packaging of Substances and Mixtures) mevzuatlarında da önemli reformlar öngörmektedir. Bununla birlikte, mevcut dosyaların güncellenmesi, daha fazla toksikolojik ve ekotoksikolojik veri girilmesi, daha sıkı gümrük kontrolleri, yeni tehlike sınıfları, artan kısıtlamalar ve özen yükümlülükleri gibi kayıt sahiplerini doğrudan etkileyen revizyonlar içeren Stratejinin, AB'nin rekabetçiliğinin artırılmasına yönelik çalışmalar kapsamında sadeleştirilmesine karar verilmiştir.

Bu bağlamda, Omnibus VI Paketi kapsamında, CLP Tüzüğü'nün uygulamaya giriş tarihi, ‘stop-the-clock' mekanizması işletilerek 1 Ocak 2028'e ertelenmesine yönelik AB Konseyi pozisyonu 24 Eylül 2025 tarihinde açıklanmış, Omnibus VI paketinin kalan düzenlemelerine ilişkin müzakere yetki belgesi ise AB Konseyince 5 Kasım 2025 tarihinde onaylanmıştır.

Konsey tarafından yapılan açıklamaya göre, Omnibus VI paketi kapsamında sadeleştirilmesi öngörülen hususlar aşağıda özetlenmektedir:

a) CLP Tüzüğü (1272/2008/AB ve revize edilmiş 2865/2024/AB):

  • Yetki belgesi kapsamında, "dijital iletişim" tanımı, dijitalleşme ve ortak şartnamelere ilişkin "Omnibus IV" paketi teklifleriyle uyumlu hale getirilmiş; etiketlerin okunabilirliğine ilişkin gereklilikler sadeleştirilmiş ve etiket boyutuna uygun yazı tipi kullanımı güvence altına alınmıştır.
  • Reklamlar bakımından, özellikle profesyonel kullanıcılara yönelik bilgi gereklilikleri azaltılmış ve uzaktan satış tekliflerinde, işletmeler arası satışlar için genel etiketleme muafiyeti korunmuştur. Ancak bu muafiyet, internet sitesi veya mobil uygulamanın genel erişime açık olması durumunda çevrimiçi satışlarda uygulanmayacaktır.

b) Kozmetik ürünlerine ilişkin Tüzük (1223/2009/AB):

  • Şirketlerin Karsinojenik, Mutajenik ve Reprodüktif toksik (CMR) madde içeren kozmetik ürünlerin satışını durdurmaları için tanınan süre, Komisyon teklifinde 12 ay iken Konsey belgesinde 6 aya çekilmiştir.
  • CMR maddelere yönelik ağızdan veya soluma yoluyla maruziyete dayalı istisna düzenlemesi, Konsey yetkilendirmesinden çıkarılmış; üye devletlerin insan sağlığı ve çevrenin korunmasına ilişkin endişeleri doğrultusunda, kozmetik ürünlerde nanomalzemeler için bildirim yükümlülüğü yeniden getirilmiştir. Bildirimin, ürün piyasaya sunulmadan önce yapılması gerekmekte olup, mevcut düzenlemedeki altı ay öncesi zorunluluğu kaldırılmıştır.

c) AB gübre ürünlerinin piyasaya arzına ilişkin kuralları belirleyen gübreleme ürünleri Tüzüğü (2019/1009/AB):

  • Dijitalleşme kapsamında, firmaların dijital bir iletişim kanalı sağlaması, Uygunluk değerlendirmesine ilişkin Yetkilendirilmiş kuruluşlara belge temini ve yazışmaların elektronik olarak yürütülmesi;
  • Dijital Ürün Pasaportu (DPP) gerekiyorsa: Dijital etiket bilgileri ve uygunluk beyanının, DPP içinde sağlanması;
  • Dijital hükümlerinin uygulamaya girişinin ertelenmesi ve piyasaya sürülmüş stokların satışı için makul bir geçiş düzeni sağlanması;
  • Mikrobiyal bitki biyostimülanları (CMC 7) için halihazırda, yalnızca Ek II'deki pozitif listede yer alan mikroorganizmalar bileşen materyal olarak kullanılması ve bu listeye eklemelerin bilimsel ilerlemenin gerisinde kalması sebebiyle, Komisyon'a CMC 7 için genel kriterler ve metodoloji belirlenmesi için yetki verilmesi;
  • Komisyon'un kriter ve metodolojiyi belirlerken EFSA veya JRC‘den bilimsel destek alması;
  • Orantılılık ilkesi doğrultusunda, gübre ürünlerinde kullanılan maddelerin kaydının, ilgili kademelendirmeler dahil olmak üzere, yalnızca REACH Tüzüğünde öngörülen gereklilikler kapsamında yürütülmesi söz konusu olacaktır.

Bu çerçevede, Konsey'in yetki belgesi ekte iletilmekte olup, yapılan açıklamaya aşağıdaki bağlantıdan ulaşılması mümkündür:

"https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2025/11/05/council-agreespositionto-simplify-requirements-for-chemical-products/"